Haydi, ateşimiz yükseldiğinde neden üzerimize kat kat yorganlar örtmek, kalın kazaklar giymek, sıcak su torbalarına sarılmak istiyoruz birlikte keşfedelim! Hepimizin ateşler içinde tir tir titrediği anlar olmuştur, değil mi? Ama işte, ateşimiz olduğu zamanlarda, normale kıyasla bile daha sıcakken neden üşüyoruz? Bu soru aklımızı kurcalayan bir sorun. Gel, beraber cevabını öğrenelim!
Öncelikle, “pireksi” olarak da bilinen ateş, vücut ısısının normal aralığın üzerine çıkması durumudur. Vücudumuzda ateşi genellikle enfeksiyonlarla ilişkilendirsek de bazı otoimmün hastalıklar, kanser ve kan pıhtıları da ateşe sebep olabilir.
Vücut sıcaklığımızı düzenleyen bir bölge vardır, adeta bir termostat gibi çalışan bir bölge: Hipotalamus. Hipotalamus, vücudumuzun normalden daha sıcak olduğunu algıladığında ter bezlerine sinyaller gönderir ve vücudun terlemesini sağlar, böylece serinlememizi sağlar. Hipotalamus aynı zamanda vücudumuzun çok soğuk olduğunu algıladığında da tam tersine, kaslara titrememizi ve vücut sıcaklığını artırmamızı sağlayan talimatlar gönderir.
Ateşi artıran asıl moleküller ise pirojenlerdir. Pirojenler, dolaşım sistemimize karışıp enfeksiyona neden olduğunda hipotalamusla etkileşime geçerek vücut sıcaklığını artırır. Aynı zamanda yüksek vücut sıcaklığı, enfeksiyonla mücadelede beyaz kan hücrelerinin üretimini hızlandırır ve bakterilerin üremesini yavaşlatır. Beyin, termostatını enfeksiyonla savaşmak için daha yüksek bir ayar noktasına alır almaz, vücut da hormonlar aracılığıyla ekstra ısı üretmeye çalışır. Örneğin norepinefrin hormonu, ısı üretimini artırır ve ısı kaybını azaltmak için damarlarımızın daralmasına neden olur. Ayrıca kaslarımızın kasılmasını sağlayarak titremeyi gerçekleştiren asetilkolin de depolanan kimyasal enerjiyi ısıya dönüştürür. Yani vücudumuz, ısı üretmeye çalışırken titreme ve soğukluk hissiyle karşılaşabiliriz.
Bunun yanı sıra, vücut sıcaklığımız normalden yüksek olduğunda, dış çevre sıcaklığı bize daha soğuk gelebilir. Bu da üşümeye
neden olan başka bir faktördür. Hipotalamusun ve bağışıklık sisteminin pirojenlerle savaşı sona erdiğinde, pirojenler kan dolaşımından uzaklaştığında, hipotalamus vücuttaki aşırı ısıyı algılar ve terleme yoluyla vücudun soğumasını sağlar. Yani ateşimiz düştüğünde bolca terleriz.
Sonuç olarak, vücudumuza zararlı maddeler girdiğinde bunu fark eder ve savunma mekanizmalarını devreye sokarız. Bu savaşı kazanmak için hipotalamus her türlü yolunu kullanır ve vücut sıcaklığımızı yükselterek zararlı maddeleri etkisiz hale getirirken bizi de titretir.
Unutmayalım ki ateş, vücudumuzun doğal bir savunma mekanizmasıdır ve genellikle enfeksiyonlarla mücadele etmek için ortaya çıkar. Eğer ateşimiz yükselmişse ve belirtilerimiz ciddi ise, bir doktora danışmak önemlidir.
Şimdi, üzerimize battaniyeler örterek, kalın kazaklar giyerek ve sıcak su torbalarına sarılarak kendimizi sıcak tutmamızın nedenlerini daha iyi anlıyoruz. Ateşimizin yükselmesiyle beraber vücudumuzun termoregülasyon sistemi çalışırken, bu tepkilerimiz bizi daha konforlu hissettirir.
Umarım bu bilgilendirici ve eğlenceli anlatım, ateşin neden üşümemize yol açtığını anlamanıza yardımcı olmuştur!
Hata!
Yorumunuz Çok Kısa, Yorum yapabilmek için en az En az 10 karakter gerekli